دنیل لیبسکیند و طراحی عملکردگرا در دانشگاه دورهام
دنیل لیبسکیند در سال ۱۹۴۶ در لهستان به دنیا آمد. در ۱۹۶۵ در سن ۱۹ سالگی به تبعیت امریکا درآمد. او مدتی موسیقی خواند ولی آنرا رها کرده و به تحصیل معماری روی آورد. درسال ۱۹۷۲ از دانشگاه اسس آمریکا در رشته معماری فارغ التحصیل شد.
دنیل لیبسکیند یک شخصیت بین المللی در معماری می باشد. او یک چهره مشهور در معرفی بحثهای جدید انتقادی در معماری است. کارهای او عمدتا شامل ساختمان های موسسات بزرگ فرهنگی مثل موزه ها ونمایشگاه ها می باشد.
دنیل لیبسکیند طراحی بنای جدید پیشروترین موسسه در زمینه کیهان شناسی، مطالعات فضایی و فیزیک بنیادی را طراحی کرد.
دانشگاه دورهام پیشروترین موسسه در زمینه کیهان شناسی، مطالعات فضایی و فیزیک بنیادی است. معماری و طراحی دانشکده دورهام توسط دنیل لیبسکیند صورت گرفته است.این پروژه بیش از 11.5 میلیون دلار هرینه در بر داشته است. مساحت بیش از 2 هزار و چهارصد متر مربع و بیش از 80 دفتر برای محققان و دانشجویان این مجموعه را یه یکی از کامل‌ترین ساختمان‌های مطالعاتی جهان تبدیل کرده است.
نمای ساختمان
نمای ساختمان به وضوح شیوه طراحی دنیل لیبسکیند را به نمایش می‌گذارد. پوسته ای در هم تنیده که از خطوط تیز و شکسته ایجاد شده است. چنین رویکردی برای یک دانشگاه با چنین عملکردی شاید کمی عجیب به نظر برسد. متریال نما از کاج اسکاتلندی تهیه شده که برای اقلیم شهر دورهام بریتانیا کاملاً مناسب است. پنجره های نواری و یک سری تراس در فضای باز نور طبیعی را به فضاهای کار به خوبی می رساند. زیبایی کار لیبکسند در نورپردازی ساختمان با نور طبیعی است.
بطوریکه فضاهای بنا بدور یک هسته مرکزی متمرکز شده اند که توسط یک نورگیر سقفی بزرگ نورپردازی می شود . وی از این تکینک در پروژه‌های مهمی مانند موزه برلین و موزه سلطنتی اونتاریو هم بهره برده است.
طراحی ساختمان دنیل لیبسکیند
این پروژه نمونه یک ساختمان پویا و گسترده است که نشان میدهد چطور می‌توانیم در یک سایت محدود فضاها و عرصه‌های بازی طراحی کنیم. فرایند طراحی این ساختمان به صورتی ساده و عملکردگرا است که عنصر زیباسازی به آن افزون شده است.
با ورود به لابی، مخاطبین با پالتی از مصالحی چون بتن خاکستری ملایم ستونها ، سطوح چوبی با رنگ گرم و همچنین شیشه های مات مواجه می شوند
در حالیکه طبقه همکف برای استفاده عموم است. اتاق سمیناری با ظرفیت 100 نفر دارد طبقه اول در برگیرنده فضاهای اداری و تحقیقاتی برای پرسنل و دانشجویان و محققان است. فضای مرکزی همچنین می تواند برای مناسبتهایی چون شام رسمی، مراسم سالیانه ، سخنرانی ها و … استفاده شود. طبقه انتهایی ساختمان نیز فضاهای اداری دیگری هستند که به برنامه طرح اضافه شده اند.
اجرای این پروژه که با ستونهایی که نسبت به هم زاویه داشته و بازشوها نیاز به دقت عمل بسیار زیادی داشته که با هنر مهندسی میسر گردید.
انرژی در ساختمان دنیل لیبسکیند
این ساختمان برای حداکثر بهره وری از انرژی طراحی شده و آب باران از پشت بام و فضاهای اطراف ساختمان جمع آوری شده و در مصارف ساختمان مجددا مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین نورهای مصنوعی جملگی بصورت ال ای دی طراحی شده است. در بام پروژه سلولهای خورشیدی برای تامین انرژی مورد نیاز ساختمان طراحی شده است.
همچنین در این ساختمان از سیستم ” زمین گرمایی” نیز استفاده می شود. این بدان معنی است که با توجه به اینکه در عمق 3 الی 4 متری زمین نوسانات دما در طول سال بسیار ناچیز است درحالیکه میزان تغییرات دمای هوا دارای نوسانات بسیار زیادی می باشد میتوان از این انرژی تجدیدپذیر برای تامین گرمایش و سرمایش ساختمان استفاده نمود.
این امر توسط پمپهای حرارتی میسر میشود. این پمپها با استفاده از انرژی برق، گرما را از زیر زمین جمع آوری و توسط سیالی که از لوله های کارگذاشته شده میگذرد به واحد نصب شده در داخل ساختمان منتقل میکنند. این واحد گرمای سیال درون لوله ها را جذب کرده و با استفاده از قوانین متراکم سازی (compression) حرارت را تشدید و افزایش داده و به دمای مطلوب جهت گرمایش ساختمان میرساند.
گرمای حاصل از پمپهای حرارتی به واسطه احتراق ایجاد نشده و فقط گرما را از محلی به محل دیگر منتقل میکنند. همچنین به طور معکوس در تابستان هوای گرم داخل ساختمان از طریق یک مکنده وارد دستگاه شده و پس از سرد شدن مجددا به داخل اتاق دمیده میشود.
در داخل دستگاه حرارت به مبرد منتقل شده و پس از عبور مبرد از سیکل مربوطه، حرارت موجود در آن توسط یک مبدل دو لوله ای به آب داخل کویل زمینی که داخل لوله های پلی اتیلنی نصب شده در داخل زمین منتقل میشود. سیکل کاری این سیستم کاملا مانند یخچال بوده است. فقط به جای انتقال گرمای درون یخچال به اطراف یخچال،گرمای درون ساختمان را به زمین منتقل میکند. راندمان انرژی این سیستم ها 300 تا 400 درصد میباشد.(در مقایسه با مدرن ترین سیستمهای گازی با 98 درصد راندمان.)
به ازای هر 1 دلاربرق مصرفی در این سیستم ،3 تا 4 دلار صرفه جویی مصرف داریم .در واقع یک سیستم منفرد، کار دو سیستم گرمایش و سرمایش را انجام میدهد. استفاده از این سیستم ها تا 66 درصد انتشار گازهای گلخانه ای را کاهش می دهد. 75 درصد کمتر از سیستم های گرمایش وسرمایش سنتی، الکتریسیته مصرف میکنند.
پیمان رزمجو
مهندسین مشاور اروین معماری پارس
منابع