موزه ملی زاید در ابوظبی

جزیره سعدیات در فاصله متری از ساحل ابوظبی قرار گرفته است.این جزیره بزرگ ترین واحد توسعه چند منظوره در خلیج فارس است که در ناحیه سازماندهی شده، ناحیه فرهنگی جزیره سعدیات موزه گاگنهایمابوظبی، لوور ابوظبی، و همین طور مرکز هنرهای نمایشی و موزه مریتایم را هم در بر خواهد گرفت. ساخت موزه ملی زاید پیشاپیش شروع شده است.این پروژه اولین موزه ای خواهد بود که در این جزیره به بهره برداری می رسد.
حاكم ابوظبي، فاستر و گروهش رامأمورساخت موزه ملی زاید كرد. موزه اي كه درجزيره ساديات باانگيزه معرفي فرهنگ،آداب وسنن وتغييرات اقتصادي امارات نوين ساخته خواهد شد.اين سازه داراي فضاهاي بهينه ونوگرايانه اي مي باشد كه با عناصرسنتي و فرهنگ عربي درآميخته است.

دريك محوطه طبيعي فضاي سبز قرار مي گيرد.موزه برروي يك تپه واقع شده كه برفرازآن پنج برج قراردارد و ورودي آن درزيرتپه مي باشد.اين باعث شده كه برج ها مانند يك دودكش تبادل حرارتي عمل کنند وهواي تازه را جايگزين كند، فرو رفتگي بخش مركزي موزه نيزبه مثابه لنگريست كه تعادل پنج بال فوقاني راحفظ مي كند.فاستر كاربر روي اين پروژه راشانسي بزرگ براي خود مي داند.

موزه ملی زاید به یاد شیخ زاید بن سلطان آل نهیان، بنیانگذار امارات متحده ساخته می‌شود. بال‌های موزه برای بازتاب علاقه‌ی شیخ به طبیعت، سمبلی از شکار با شاهین خواهند بود. این نوع شکار از سرگرمی‌های محبوب شیخ بوده است.

طراحی بال‌ها به گونه‌ای صورت گرفته است که سبب شباهت حداکثری آنها به بال‌های پرندگان شکاری شود. چراکه پرندگان شکاری، از جمله معدود مواردی هستند که شیخ به آنها عشق می‌ورزید. این امر تنها در همین‌جا خلاصه نمی‌شود و حتی تم کلی گالری‌های موزه ملی زاید نیز، به پاسداشت و بزرگداشت شیخ زاید اختصاصی دارد.

در داخل این ساختار، فضاهای گالری همانند غلاف‌هایی ساخته شده‌اند. این فضاها در بالای سر بازدیدکنندگانی که از لابی طبقه همکف عبور می­کنند، معلقند. لابی بخشی از یک تپه برافراشته است.این فضا شامل گالری اختصاصی زندگینامه شیخ زاید، غرفه‌ای برای نمایشگاه­‌های ویژه و یک مرکز پرندگان شکاری با نمایش زنده می­‌باشد.

این نوع شکار از سرگرمی های محبوب امارات متحده عربی به شمار می رود. در واقع این بال ها در کنار زیبایی خود ، وظیفه خنک سازی داخل بنا را نیز بر عهده دارند.

ورودی

ورود به موزه ملی زاید ابوظبی، یا از طریق مسیرهای عادی ارتباطی شهری و محوطه باغ امکانپذیر است.  با این حال اولین مسیر در دسترس، شامل یک پل و راهروی باریکی است که تا داخل موزه ادامه پیدا می‌کند. دسترسی به بخش VIP نیز، به منظور ایجاد حسی خوشایندی در بازدیدکنندگان، از طریق باغ مصنوعی این موزه صورت می‌گیرد.

عملکرد و ساختار درونی

فضای نمایش بر روی یک تپه مصنوعی بسیار زیبا بنا شده. در این بنا ازبرج‌های حرارتی و دودکش‌های  خورشیدی جهت خنک سازی جریان هوا به طور طبیعی استفاده شده است. به این صورت که هوای خنک در قسمت‌های پایین دریافت شده و از طریق لوله‌هایی که در زیر زمین تعبیه شده به داخل لابی موزه هدایت می‌شود.

در بالای این برج‌ها سایبان‌های باز تعبیه شده که به خنک سازی هوا کمک می‌کنند. سازه‌های فلزی سبک، هماهنگی با فضای داخل، این بنا را به یاد ماندنی تر می‌کند. فضاهای نمایش بر روی تپه مصنوعی زیبایی قرار گرفته است. گالری ها در بخش اصلی ۵ برج حرارتی خورشیدی قرار دارند.

به منظور ایجاد تعادل بین سازه‌های فولادی سبک وزن و فضای داخلی این طرح یادبود، گالری ها به  سرسرای مرکزی نمایشی نورانی حفر شده در زمین به جهت بهره‌برداری از خواص حرارتی آن، متصل شده‌اند. برای اجرای نمایش‌­های شعر و رقص خود در کنار فروشگاه‌ها، کافه‌ها، سالن ‍‌های نمایش و سالن‌های غیر رسمی قرار گرفته‌اند. بازی نور و سایه به گونه ای محتاطانه و با دقت بر روی ورودی ها طراحی شده است. این طرح نور شدید آفتاب منطقه را هدایت می کند تا به این فضاهای داخلی روشنایی و جان بخشد.

اشیاء موجود در گالری‌های متعدد موزه ملی زاید ابوظبی، در داخل طاقچه‌ها و روی ستون‌های سنگی خاصی نمایش داده می­‌شوند که به اندازه یکسانی از سطح زمین فاصله گرفته‌اند. موزه ملی شیخ زاید ابوظبی دارای فضاهای کاربردی دیگر نیز هست که در راستای افزایش هرچه بیشتر جذابیت این موزه تدارک دیده شده‌اند. یک تالار بزرگ که به پارچه‌های سنتی امارات متحدۀ عربی مزین است. محیط هیجان‌انگیزی را برای نمایش‌­ها و فیلم ها فراهم می­‌کند.

لابی شامل فضاهایی غیر رسمی برای خواندن شعر، موسیقی و رقص است و مخاطبان می‌­توانند برای تماشای آنها در یک دایره جمعش شوند. طراحی داخلی رستوران، بر پایه توانگری و مهمان‌نوازی چادرهای بادیه نشینان، صورت گرفته است. مبلمان خاص آن نیز وجود عنصر مهمان نوازی را برجسته‌تر می­‌سازد. فضای مجلل VIP نیز که به حیاط مرکزی راه دارد. چشم انداز منحصر به فردی را به میهمانان ارائه می­‌دهد.این فضا تنها مکانی در موزه ملی به شمار می‌رود که امکان تماشای منظره برج‌های بادی را فراهم می‌کند.

در این موزه، برج ها از جنس سازه های فلزی سبک وزن هستند، که به صورت ایرودینامیکی و مانند پرهای بال یک پرنده عمل می کنند. شباهت های آن با شاهین و پرواز تعمدی است و مستقیما به علاقه شیخ زاید به شکار شاهین برمی گردد. یکی از گالری ها تحت عنوان تمرکز بیشتر بر حفظ منابع طبیعی به این موضوع اختصاص یافته است. این فضاهای داخلی به فضایی بیرونی باز می شوند که در آن به صورت زنده، نمایش هایی با پرندگان شکاری اجرا می شود.

فضاهای نمایش بر روی تپه مصنوعی زیبایی قرار گرفته است. گالری ها در بخش اصلی ۵ برج حرارتی خورشیدی قرار دارند

گالری ها در پایه پنج برج خنک کننده خورشیدی قرار گرفته اند. برج‌ها به تدریج گرم شده وهمانند دودکش ­‌های حرارتی جریان‌های خنک کننده هوا را به طور طبیعی به سمت داخل موزه هدایت می‌کنند هوای تازه که در میزان اندکی به دست آمده است، از درون لوله‌های خنک کننده کار گذاشته شده در داخل زمین رد شده و سپس به لابی موزه منتقل می­‌شود.

گرمای تولید شده در داخل ساختمان نیز طی جریان همرفتی و به طور خودکار، به سمت بالا حرکت می‌کند. در نهایت به سبب فشار منفی دریچه‌های روی سقف، راه خود را به بیرون از ساختمان پیدا می‌کند. پوسته دولایه موزه که بخش عمده‌ای از نمای بیرونی آن را نیز تشکیل می‌دهد. علاوه بر تسهیل جریان یافتن هوا، فضای گردشگری را نیز افزایش داده است. این امرسبب صرفه‌جویی بسیاری در مصرف انرژی شده است. این بال‌ها ‌تنها ‌قشنگ به نظر نمی‌رسند بلکه وظیفه‌ی دیگری نیز دارند  و آن، خنک کردن ساختمان است.

لرد فاستر می گوید: “مایه افتخار من بود که روی موزه ملی زاید کار کنم. تا به پیشبرد بینش شیخ زاید کمک کنم. با طبیعت پویای امارات متحده عربی امروزی ارتباط برقرار کنم. ما درصدد این بودیم که ساختمانی بنا کنیم تا نمونه ای از طرحی ماندگار، بازتاب کننده عشق شیخ زاید به طبیعت و میراث بزرگ او باشد.”

موزه ملی شیخ زاید نورمن فاستر ، توسط گیاه‌ و درخت‌کاری‌­های لایه‌ایی احاطه شده است. این گیاهان و درختان موجود در سایت موزه ملی زاید ابوظبی نیز آن را از طریق یک باغ و مسیر پیاده‌روی سایه‌داری به ساحل دریا متصل می‌کند.

شاید درآینده نزدیک معماری  باد گیرهای ایرانی که برپایه استفاده از انرژی  مثبت بوده را دوباره زنده کنیم و هرچه سریعتر بتوانیم هم چون سایر کشورها استفاده از انرژی های فسیلی را به فراموشی بسپاریم .

به لحاظ معماری، هدف اصلی از ساخت موزه ملی زاید، ایجاد یک سازه بسیار کارآمد و معاصر با استفاده از عناصر طراحی سنتی عربی و مهمان‌نوازی آن در عین خلق اثری بود که در جایگاه خود پایدار، مطبوع و فرهنگی باشد. به پاس یادبود شیخ زاید بن سلطان النهیان و عشق او به طبیعت، موزه ملی زاید ابوظبی در محوطه باغی طراحی شده است. فضاهای نمایشی موزه نیز در درون یک تپه دست‌ساز جای گرفته‌اند.

ایده معماری این بنا هماهنگی فرم‌های امروزی بامعماری سنتی اعراب و همچنین سازگاری با محیط زیست است که از  چادر های بادیه نشین و پروازشاهین و بالهای شاهین الهام گرفته شد. که نمادی از کشور امارات و نشان از علاقه شیخ زاید به شکار با شاهین بود. طراحی فوق‌العاده، مواد و روش‌های ساخت و ساز، باعث ایجاد یک محیط دیدنی و جذاب شده که به افق جزیره سادیات دید دارد.

معماران برای طراحی هر بنایی علاوه بر شناخت شرایط اقلیم و آب وهوا ، نسبت به مطالعه معماری سازگار با محیط اقدام می کنند که طراح موزه امارات ، (نورمن فاستر ) نیز از معماری بادگیرها الهام گرفته است .

ساختار سیستم تهویه در نحوه ورود هوا وتوزیع در ساختمان به روایت تصویر.

اگر به تصاویر در مورد تهویه وهوارسانی والگوی انتخابی دقت شود.  ساختار بادگیرهای ایرانی که در بناهای کویری ساخته شده میباشد. طراح باشناخت از آن و همچنین شناخت آب وهوا نسبت به طراحی بنا اقدام نموده است .

ترجمه و تدوین اوژن زکی پور

مهندسین مشاور اروین معماری پارس

[pvc_stats postid=”” increase=”1″ show_views_today=”0″]

Hits: 393